طی سال‌های اخیر در ایران، بیت ‌کوین به یکی از ابزارهای جذاب سرمایه‌گذاری تبدیل شده است. این موضوع را می‌توان ناشی از ترکیبی از عوامل اقتصادی، فنی و ساختاری دانست که همگی دست به دست هم داده‌اند تا مخاطبان زیادی را جذب کند. در ادامه، به بررسی دقیق و منظم چرایی این محبوبیت می‌پردازیم.

تورم شدید و کاهش ارزش ریال

طی دهه گذشته، ریال ایران با افت قابل توجهی مواجه بوده است. در چنین شرایطی مردم به دنبال دارایی جایگزینی هستند که ارزش‌شان را حفظ کند. بیت کوین، با عرضه محدود ۲۱ میلیون واحد و ماهیت غیرمتمرکزش، گزینه‌ای جذاب محسوب می‌شود . در همین راستا قیمت بیت کوین نیز در پی خرید افزایش می‌یابد.

راهی برای دور زدن تحریم‌ها و انتقال بین‌المللی پول

تحریم‌های بین‌المللی محدودیت‌های جدی در انتقال‌های مالی بین‌المللی ایجاد کرده‌اند. در این شرایط، رمزارزها به‌ویژه بیت کوین و استیبل‌کوین‌هایی مثل تتر به ابزارهایی برای خرید کالا و خدمات خارجی بدل شده‌اند . بر اساس گزارش کریستال اینتلیجنس، حدود ۲۲ درصد ایرانی‌ها از کریپتو استفاده می‌کنند.

برق ارزان و پتانسیل استخراج

ایران یکی از کشورهایی است که انرژی ارزان دارد؛ این باعث شد استخراج بیت کوین به‌صرفه باشد. در سال‌های اخیر، پس از ممنوعیت در چین، ماینرهای چینی به ایران روی آوردند.

تنظیم‌گری دولت و حمایت نیمه‌رسمی

دولت در ۲۰۱۸ استخراج را قانونی شناخت، اما سپس با هدف کنترل ارز دیجیتال و مدیریت انرژی، تعرفه‌های بالا وضع کرد. برخی ماینرها برای دور زدن قوانین وارد فعالیت زیرزمینی شدند . درعین‌حال، بخش‌هایی از دولت به شکل غیررسمی از استخراج حمایت کردند تا از ارز دیجیتال در جهت دور زدن تحریم بهره‌مند شوند .

غیرمتمرکز بودن و امنیت فناوری بلاک‌ چین

بیت کوین برخلاف پول‌های فیات توسط هیچ نهاد مرکزی کنترل نمی‌شود و مبتنی بر فناوری بلاک‌چین است که امنیت و شفافیت بالایی دارد.

پذیرش عمومی و تاثیر روانی جامعه جهانی

بحث پیرامون بیت کوین در سطح جهانی توجهات زیادی را به خود جلب کرده است. بزرگانی مثل ری دالیو و پاول تودور جونز آن را مانند طلای دیجیتال دانسته‌اند که می‌تواند در مقابل تورم محافظت کند. در ایران نیز واکنش‌ها به اخبار جهانی یا افت‌وخیزهای بازار، هیجان‌های خرید و فروش ایجاد می‌کند.

مهاجرت به استیبل ‌کوین برای محافظت از نوسان

برخی کاربران به‌جای خرید مستقیم بیت کوین، به USDT رو می‌آورند؛ این مورد به‌عنوان پوششی مقابل نوسان ریال استفاده می‌شود . در نتیجه رمزارزهای پایدار همراه بیت کوین به جزئی ثابت از سبد سرمایه‌گذاری ایرانیان بدل شده‌اند.

جمع‌بندی و آینده بیت کوین در ایران

به‌طور خلاصه، محبوبیت بیت کوین در ایران ریشه در بحران اقتصادی و تحریمی دارد. کنار عوامل اقتصادی، ساختار فناوری بلاک‌چین، زیرساخت‌های رسمی و نیمه‌رسمی و پذیرش جهانی آن را به‌عنوان «ابزاری جایگزین برای حفظ ارزش دارایی و انتقال بین‌المللی» تبدیل کرده‌اند.

اگرچه ریسک‌هایی داریم؛ مانند نوسان قیمت، خاموشی‌های مکرر ناشی از فعالیت استخراج غیرمجاز و تغییر سیاست‌گذاری دولت، ولی برای بخش قابل توجهی از جامعه ایرانی، بیت کوین ابزاری منحصر به‌فرد برای مقابله با تحریم و تورم است. توجه به مدیریت ریسک، انتخاب زمان و بستر مناسب و دانش کافی، شرط ضروری برای ورود هوشمندانه به این فضای ناآشناست.

با این دید، می‌توان دریافت که چطور بیت کوین در ایران از یک پدیده جهانی به یک نماد اقتصادی بومی تبدیل می‌شود. ادامه مسیر بیش‌ازپیش وابسته به ترکیب سیاست‌گذاری شفاف، توسعه زیرساخت‌ها و آگاهی عمومی خواهد بود.